Αποκρυπτογραφώντας το ματς Βαρουφάκη - Ντάισελμπλουμ

ΣΆΒΒΑΤΟ, 31 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ 2015

του Πάσχου Λαζαρίδη

Αν και οι τίτλοι είναι τρομακτικοί, δεν υπάρχει τίποτα τρομακτικό στη συγκεκριμένη συνάντηση. Ο Βαρουφάκης είπε τα γνωστά για υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ και ο Ντάισελμπλουμ αντέδρασε φυσιολογικά για επικεφαλής του Eurogroup. Και αν ο ευρωπαϊκός τύπος επιλέγει να μιλήσει για σύγκρουση, για ρήξη και άλλα εντυπωσιακά, αυτό θα είναι το σκηνικό μέχρι την τελική συμφωνία και θα κρατήσει αρκετές εβδομάδες ή λίγους μήνες (μέχρι Μάρτιο ή Απρίλιο του 2015). Και καλά θα κάνουν όλοι να το συνηθίσουν.

Στην πραγματικότητα η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κινείται στις ράγες που χάραξε εδώ και καιρό και σε αυτές επέμεινε και προεκλογικά. Μιλά για το μνημόνιο αναφερόμενη στο συγκεκριμένο πρόγραμμα που έληξε στο τέλος του 2014 (επί θητείας Σαμαρά). Το πρόγραμμα έχει ήδη λήξει, απομένει όμως η αξιολόγησή του που συναρτάται με τις τελευταίες δόσεις που αθροιστικά φτάνουν στα 7 δις.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ανάγκη να δείξει ότι δεν συναινεί στο μνημόνιο (σε αυτό που έληξε και του...
οποίου εκκρεμεί η αξιολόγηση) και ότι πάμε σε νέα συμφωνία. Ενώ προεκλογικά υπήρξαν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που φλέρταραν με την ιδέα της παράτασης ώστε να γίνει η αξιολόγηση και να εκταμιευτούν οι τελευταίες δόσεις (πχ δηλώσεις Βαλαβάνη), μετεκλογικά η κυβέρνηση εμφανίζεται έτοιμη να μη δεχτεί τις τελευταίες δόσεις ώστε να υπογραμμίσει ότι δεν δέχεται τίποτα από το μνημόνιο που έληξε. Οι δηλώσεις Βαρουφάκη στους New York Times είναι ενδεικτικές «Δεν θέλουμε τα 7 δισ. Θέλουμε να καθίσουμε και να ξανασκεφτούμε όλο το πρόγραμμα».

Η απόφαση αυτή συναρτάται με δύο παράγοντες: Ο πρώτος είναι ότι η κυβέρνηση εκτιμά ότι έχει τον αναγκαίο χρόνο μέχρι την άνοιξη ώστε να κλείσει η συμφωνία για το νέο πρόγραμμα και να χρηματοδοτηθεί η αποπληρωμή των ομολόγων που λήγουν. Άρα δεν υπάρχει φλέγουσα ανάγκη για τα 7 δισ. Ο δεύτερος και σημαντικότερος λόγος είναι ότι δεν μπορείς να κλείσεις νέα συμφωνία με την τρόικα και να την εμφανίσεις ως «μη μνημόνιο», αν πρώτα δεν έχεις απορρίψει (απορρίπτοντας και τις τελευταίες δόσεις) το προηγούμενο μνημόνιο. Σε αντίθετη περίπτωση θα έχεις ελάχιστη αξιοπιστία.

Στα πλαίσια αυτά μπαίνει και η αντιπαράθεση με την τρόικα. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για αντιπαράθεση με την τρόικα που έρχεται, αλλά με την τρόικα που φεύγει. Η τρόικα αποτελείται από εκπροσώπους της ΕΕ, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ και με αυτούς τους οργανισμούς η νέα κυβέρνηση όχι μόνο δεν ετοιμάζεται να έρθει σε σύγκρουση, αλλά με κάθε τρόπο αμβλύνει τις διαφορές. Η αντιπαράθεση αφορά στη συγκεκριμένη σύσταση της τρόικας, σε αυτή δηλαδή που επιτηρούσε το προηγούμενο μνημόνιο (που έληξε στο τέλος του 2014) και με την οποία θα γινόταν η αξιολόγηση. Η επόμενη τρόικα, ακόμη και αν δεν εμφανιστεί με τέτοιο όνομα, θα εξακολουθεί να εκπροσωπεί την ΕΚΤ, την ΕΕ, το ΔΝΤ, με τα οποία η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει να έχει ομαλή συνεργασία.

Τούτων δοθέντων, μπορούμε να απομυθοποιήσουμε τη «σύγκρουση». Όχι γιατί αυτή δε χρειάζεται, ούτε γιατί αποκλείεται να έρθει. Αλλά γιατί η σύγκρουση για την οποία συζητάμε αφορά ένα πρόγραμμα που έχει ήδη λήξει και όχι ένα πρόγραμμα που πρόκειται να ξεκινήσει. Για το επόμενο πρόγραμμα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δίνει ρητές διαβεβαιώσεις ότι δεν υπάρχει πρόθεση σύγκρουσης. Και το επόμενο πρόγραμμα είναι που έχει σημασία. Το επόμενο πρόγραμμα θα είχε σημασία ακόμη κι αν εξακολουθούσαμε να έχουμε κυβέρνηση Σαμαρά. Γιατί το πρόβλημα της Ελλάδας είναι πρώτον η αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους και δεύτερον η αδυναμία εξόδου από τη θανατηφόρα στασιμότητα. Αυτά τα δύο προβλήματα ή θα αντιμετωπιστούν με την ανάκτηση των αναγκαίων οικονομικών, δημοσιονομικών και νομισματικών εργαλείων από την ελληνική κυβέρνηση, ή θα ανατροφοδοτούνται από νέο δανεισμό. Όλοι (ή σχεδόν όλοι) επιλέγουν το δεύτερο.

Το ίδιο κάνει και η νέα κυβέρνηση. Και έχει χαμηλώσει στο έπακρον τις δηλώσεις για διαγραφή και κούρεμα του χρέους. Το βασικότερο είναι ότι ο νέος δανεισμός θα περιλαμβάνει νέες υποχρεώσεις, ή αλλιώς (και σε απλά ελληνικά) νέο μνημόνιο. Εκεί είναι που θα χρειαστεί η σύγκρουση, η ρήξη, η ανυποχώρητη στάση.

Μέχρι τότε μπορούμε να στεκόμαστε ανεπιφύλακτα υπέρ του τσαλακώματος των Ευρωπαίων αξιωματούχων, να θυμόμαστε με απέχθεια το προηγούμενο θλιβερό μνημονιακό προσωπικό, να χαιρόμαστε σήμερα με τους μορφασμούς του Ντάισελμπλουμ και το στυλ Βαρουφάκη.

Εξακολουθούν όμως να ισχύουν στο ακέραιο οι βασικές πεποιθήσεις που γεννήθηκαν στα χρόνια του μνημονίου.

Δεν υπάρχει διαπραγμάτευση στην Ευρωζώνη, τα αρνιά δεν κάθονται στο ίδιο τραπέζι με τους λύκους προσδοκώντας «αμοιβαία επωφελή λύση» και στα τελεσίγραφα και τους εκβιασμούς που θα αρχίσουν σύντομα να εκτοξεύονται απαιτείται ανυποχώρητη στάση και αταλάντευτη απόρριψη από την ελληνική κυβέρνηση.

Κρύβεται κάτι τέτοιο πίσω από τη σημερινή σύγκρουση;

από το «antapocrisis.gr»