του Όθωνα Κουμαρέλλα*
Η συζήτηση γύρω από τη μετάβαση στο εθνικό νόμισμα, μπροστά στα αδιέξοδα που δημιούρ-γησε το καθεστώς κατοχής φουντώνει. Πολλοί έρχονται να συμμεριστούν την αναγκαιότητα της μετάβασης σε εθνικό νόμισμα, αλλά ομιλούν χωρίς να έχουν ολοκληρωμένη αντίληψη γι’ αυτό, με συνέπεια η σύγχυση και η παραπλη-ροφόρηση να επικρατούν.
Πρέπει να τονιστεί, ότι ολόκληρη η διαδικασία είναι ενιαία και αδιαίρετη. Δεν μπορεί να γίνουν κάποια από τα παρακάτω βήματα και άλλα να παραμεληθούν. Διότι τότε, τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουμε θα είναι μεγάλα και απρόβλεπτα.
Εννοείται, ότι το εγχείρημα πρέπει να το αναλάβει εξ αρχής και να το διεκπεραιώσει μια νέα δημοκρατική και πατριωτική κυβέρνηση, τα στελέχη της οποίας οφείλουν, να πιστεύουν ακράδαντα στο εγχείρημα και να γνωρίζουν στη λεπτομέρειά του κάθε του τεχνική πτυχή.
Έτσι το σημερινό πολιτικό προσωπικό και όλα τα άλλα στελέχη που με ψεύτικη επιστημονικοφάνεια υπηρέτησαν και υπηρετούν το κατοχικό καθεστώς, ούτε θέλουν, ούτε γνωρίζουν το πως, ούτε μπορούν. Συνεπώς, είναι αδύνατο να περιμένουμε απ’ αυτούς το οτιδήποτε κι εναπόκειται σε δυνάμεις όπως το ΕΠΑΜ, που διαθέτουν τη βούληση, τη γνώση και την εμπειρία να το αναλάβουν, και στον κόσμο να υποστηρίξει αυτή την επιλογή.
Παρακάτω παρουσιάζονται συνοπτικά τα 15 βήματα μιας πολιτικής απελευθέρωσης με σκοπό την αποκατάσταση της Εθνικής Κυριαρχίας, της Δημοκρατίας, την ανάταξη της οικονομίας και την ευημερία για την μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού.
Αυτά είναι:
1. Η καταγγελία του χρέους και η οριστική παύση αποπληρωμής του.
2. Ακύρωση όλου του μνημονιακού θεσμικού πλαισίου που άλλαξε το νομικοπολιτικό καθεστώς της χώρας και επέβαλε την κατοχή.
4. Η καθιέρωση εθνικού κρατικού νομίσματος.
5. Η εθνικοποίηση της Τράπεζας της Ελλάδας.
6. Η επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων.
7. Η εκκαθάριση σε καθεστώς λειτουργίας των «συστημικών» τραπεζών.
8. Η εξασφάλιση της ομαλότητας των συναλλαγών στη μεταβατική περίοδο.
9. Η εξασφάλιση της επάρκειας των αγαθών.
10. Η προστασία και ο έλεγχος της αγοράς και των τιμών των προϊόντων.
11. Η άμεση αποκατάσταση των εισοδημάτων.
12. Η «σεισάχθεια» των εσωτερικών χρεών των νοικοκυριών και των μικρομεσαίων.
13. Η αποκατάσταση της Δικαιοσύνης.
14. Ο έλεγχος των στρατηγικών τομέων της οικονομίας και των αντίστοιχων επιχειρήσεων.
15. Η Συντακτική Εθνοσυνέλευση και το νέο Σύνταγμα
1. Η καταγγελία του χρέους και η οριστική παύση αποπληρωμής του.
Με ρηματική διακοίνωση προς τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ μέσω του Γενικού του Γραμματέα, η Ελλάδα ανακοινώνει προς τη διεθνή κοινότητα ότι καταγγέλλει το παράνομο χρέος, ως απόρροια καταναγκασμού, εκβιασμών και σωρευτικής απάτης και σταματά άπαξ δια παντός την αποπληρωμή στο σύνολό του, βάσει των άρθρων 48-52 της Σύμβασης της Βιέννης του ΟΗΕ, αναφορικά με το Δίκαιο των Συνθηκών. Τα άρθρα αυτά προβλέπουν την ακύρωση μιας συνθήκης, εφ’ όσον χρησιμοποιήθηκε δόλος, υπήρξε σφάλμα, απειλή κατά εκπροσώπου του κράτους κλπ.
Επίσης, διότι οι δανειακές συμβάσεις και τα απορρέοντα από αυτές μνημονιακά μέτρα έρχονται σε πλήρη αντίθεση τόσο με το πρωτογενές δίκαιο της Ε.Ε. περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όσο και των αντίστοιχων προβλέψεων του διεθνούς δικαίου και του ΟΗΕ κτλ.
Ολόκληρο το υποστηρικτικό, πολιτικό, νομικό και διπλωματικό υλικό είναι συγκεντρωμένο και έτοιμο προς άμεση χρήση, εμπλουτιζόμενο καθημερινά με όποια νέα στοιχεία προκύπτουν. Περισσότερες λεπτομέρειες εδώ.
2. Ακύρωση όλου του μνημονιακού θεσμικού πλαισίου που άλλαξε το νομικοπολιτικό καθεστώς της χώρας και επέβαλε την κατοχή.
Με άμεση νομοθέτηση καταργείται -στο σύνολό του- όλο το πλέγμα των 450 και πλέον νομοθετημάτων, προεδρικών διαταγμάτων και λοιπών νομοθετικών ρυθμίσεων που ψηφίστηκαν, ή τέθηκαν καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε ισχύ από την έναρξη του μνημονιακού καθεστώτος μέχρι την ημέρα της ανάληψης της εξουσίας από τη δημοκρατική - πατριωτική διακυβέρνηση. Με αυτόν τον τρόπο επανέρχεται ολοκληρωτικά το καθεστώς ασυλίας της χώρας ένεκα άσκησης εθνικής κυριαρχίας, καταλύεται το καθεστώς κατοχής και επανέρχεται η λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος και του Συντάγματος.
3 Η αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ευρωζώνη.
Ανακοινώνεται δημόσια με ρηματική διακοίνωση προς την Ε.Ε. και τη διεθνή κοινότητα, ότι η Ελλάδα ενεργοποιεί το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβώνας και παύει οριστικά να δεσμεύεται, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, από τις συνθήκες που διέπουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ευρωζώνη και αποχωρεί οριστικά και αμετάκλητα από τα ανωτέρω υπερκρατικά μορφώματα.
4. Η καθιέρωση εθνικού κρατικού νομίσματος.
Ταυτόχρονα με τα παραπάνω, ξεκινούν οι διαδικασίες και ανακοινώνεται ότι η Ελλάδα προχωρά στην έκδοση και κυκλοφορία αποκλειστικά δικού της κρατικού χαρακτήρα νομίσματος, της νέας δραχμής, ή όπως αλλιώς ήθελε αυτό ονομαστεί. Υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν από έξι έως το πολύ οκτώ μήνες για να τεθούν σε πλήρη κυκλοφορία τα νέα χαρτονομίσματα. Μέχρι τότε οι συναλλαγές θα εξακολουθήσουν να γίνονται σε ευρώ.
Για να γίνει αυτό θα απαιτηθούν επιπρόσθετα τα παρακάτω:
5. Η Τράπεζα της Ελλάδος.
Με κυβερνητική πράξη καταργούνται οι ιδρυτικοί νόμοι, καθώς και το καθεστώς λειτουργίας της Τράπεζας της Ελλάδας υπό την ΕΚΤ και το σύνολο των λειτουργιών και των περιουσιακών της στοιχείων περιέρχονται σε αποκλειστική κυριότητα, νομή και κατοχή δηλαδή ιδιοκτησία του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο και εγκαθιστά επιτρόπους ελέγχου και διαχείρισης.
6. Τα «capital controls»
Επιβάλλεται αυστηρός έλεγχος στη διακίνηση κεφαλαίων από και προς τη χώρα, έτσι ώστε ούτε σεντ να μη μπορεί να φύγει στο εξωτερικό χωρίς τον προηγούμενο έλεγχο και την έγκριση του ελληνικού δημοσίου, μέσω της νέας νομισματικής αρχής -που θα δημιουργηθεί στη θέση της Τράπεζας της Ελλάδος- υπό τον πλήρη κυβερνητικό έλεγχο.
7. Οι μεγάλες «συστημικές» τράπεζες
Οι τράπεζες τίθενται σε καθεστώς εκκαθάρισης εν λειτουργία με τη συμμετοχή εισαγγελικών λειτουργών, για να ελεγχθούν πλήρως τα ενεργητικά τους, με ταυτόχρονη εγγύηση των καταθέσεων των πολιτών από το ελληνικό κράτος. Οι διοικήσεις τους αντικαθίστανται από τους κρατικούς εκκαθαριστές και όλα τους τα περιουσιακά στοιχεία περιέρχονται στην κυριότητα του ελληνικού δημοσίου.
8. Τα χαρτονομίσματα σε ευρώ και οι συναλλαγές μέχρι την κυκλοφορία των νέων χαρτονομισμάτων
Συγκέντρωση όλων των αποθεμάτων σε μετρητά (φυσικό χαρτονόμισμα), που βρίσκονται στα ταμεία των τραπεζών, των δημόσιων οργανισμών, των κρατικών επιχειρήσεων και των υπολοίπων δομών, αλλά και των μεγάλων ιδιωτικών επιχειρήσεων, είτε εγχώριων, είτε πολυεθνικών, προκειμένου να δημιουργηθεί συναλλαγματικό απόθεμα καταφυγής.
Τα χρήματα που βρίσκονται στα χέρια ιδιωτών, σε θυρίδες, χρηματοκιβώτια και άλλες κρύπτες, εκτός τραπεζικού συστήματος, θα έλθουν σταδιακά στην επιφάνεια και αφού θα έχει αποκατασταθεί η ομαλή νομισματική κυκλοφορία και η εμπιστοσύνη των πολιτών στα νέα δεδομένα που θα έχουν δημιουργηθεί και θα ανταλλάσσονται στις τράπεζες στην προκαθορισμένη ισοτιμία με το νέο νόμισμα.
Οι συναλλαγές στο εσωτερικό της χώρας θα γίνονται κανονικά στο νόμισμα που χρησιμοποιούμε τώρα, δηλαδή το ευρώ και καμία αλλαγή ισοτιμίας δεν απαιτείται. Το ευρώ πέραν του κοινού του χαρακτήρα, αποτελεί προσώρας το εθνικό μας νόμισμα και κανείς δεν μπορεί να μας απαγορεύσει να το χρησιμοποιούμε.
Για την εφαρμογή των αναγκαίων πολιτικών, όπως τις έχουμε εξαγγείλει (αποκατάσταση μισθών, συντάξεων κτλ), θα δημιουργήσουμε εκ του μηδενός σε ηλεκτρονική μορφή χρήμα ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που το δημιουργεί η ΕΚΤ. Ούτε αυτό κανείς δύναται να μας το απαγορεύσει, έχοντας ανακτήσει με πράξη κυριαρχίας το εκδοτικό δικαίωμα του νομίσματος από την πρώτη στιγμή.
Όλες οι εσωτερικές συναλλαγές θα αρχίσουν να πραγματοποιούνται με συναλλαγματικές, με επιταγές και με επέκταση (καθολικοποίηση) της χρήσης χρεωστικών, ή πιστωτικών ηλεκτρονικών καρτών (credit, ή debit cards), συνδεδεμένων με τους καταθετικούς λογαριασμούς των κατόχων, ή πιστωτικού τύπου ηλεκτρονικές κάρτες συναλλαγών, που ήδη οι περισσότεροι διαθέτουν. Η γενικευμένη αυτή χρήση «πλαστικού» χρήματος θα γίνεται άτοκα και χωρίς το παραμικρό έξοδο για τον χρήστη και δικαιούχο. Στην περίπτωση που κάποιος δεν διαθέτει τέτοια χρεωστική κάρτα, αυτή εκδίδεται από την οικεία τράπεζα άμεσα, συνδεδεμένη με τον καταθετικό λογαριασμό του δικαιούχου. Στην ακραία περίπτωση που ούτε τραπεζικός λογαριασμός υπάρχει, ούτε χρήματα να ανοιχθεί, τότε ο λογαριασμός αυτός ανοίγει με ευθύνη του κράτους -και εφ’ όσον πιστοποιείται η αδυναμία του δικαιούχου-, έτσι ώστε κανείς να μη μείνει χωρίς δυνατότητα εκτέλεσης των βασικών του συναλλακτικών αναγκών και της προμήθειας βασικών καταναλωτικών προϊόντων πρώτης ανάγκης.
Στην πραγματικότητα όλες οι συναλλαγές θα πραγματοποιούνται ακριβώς όπως γίνονται και σήμερα με μόνη τη διαφορά την μη χρήση φυσικού χαρτονομίσματος (μετρητών), που έτσι κι αλλιώς σήμερα είναι αρκετά περιορισμένη εξ αιτίας των capital controls που επιβλήθηκαν τον Ιούνιο του 2015.
Βεβαίως σε επίπεδο μικροσυναλλαγών θα εξακολουθεί να χρησιμοποιείται φυσικό χαρτονόμισμα, ή τα κέρματα, στο βαθμό που κάποιος το κατέχει εκτός τραπεζικού λογαριασμού και το οποίο συνεχίζει να κυκλοφορεί στην αγορά με σταδιακή όμως συγκέντρωσή του και απόσυρσή του από την κυκλοφορία, μέχρι να εκδοθούν τα νέα χαρτονομίσματα.
9. Το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών, τα συναλλαγματικά αποθέματα και η επάρκεια αγαθών
Θα επιβληθούν άμεσα -απολύτως προσωρινά- μέτρα περιορισμού των εισαγωγών προϊόντων που δεν είναι πρώτης ανάγκης. Με τον τρόπο αυτό μαζί με την άμεση αποκατάσταση των εισοδημάτων του πληθυσμού θα δοθεί ισχυρό κίνητρο ανάπτυξης της εγχώριας παραγωγής και ανάκτησης της εσωτερικής αγοράς σε καταναλωτικά προϊόντα κάθε είδους. Επίσης, θα απαγορευθεί η εξαγωγή οποιουδήποτε προϊόντος είναι δυνατό να καλύπτει ανάγκες της εσωτερικής αγοράς.
Ταυτόχρονα μια πολυδιάστατη εμπορική πολιτική μέσω διακρατικών συμφωνιών, συμφωνιών κλίρινγκ κτλ., που μέχρι τώρα απαγορεύονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, πέραν της διευθέτησης των συναλλαγών για ανελαστικές ανάγκες, θα ανακουφίσει το εμπορικό ισοζύγιο και θα αποτρέψει ελλείψεις στην εγχώρια αγορά, από τα κατ’ ανάγκην εισαγόμενα προϊόντα, τα οποία και δεν θα είναι δυνατό να παραχθούν εντοπίως κατά τις πρώτες φάσεις της προσαρμογής και της έναρξης της διαδικασίας παραγωγικής ανασυγκρότησης.
Εδώ η πολυπολικότητα και η παγκοσμιοποίηση έρχεται να βοηθήσει τις διαδικασίες απεξάρτησής μας και της ακολουθίας μιας ανεξάρτητης και πολυδιάστατης πολιτικής, από μια μικρή χώρα η οποία, λόγω του μικρού μεγέθους της, μπορεί να διαθέτει την ευελιξία, που στερούνται οι μεγάλες οικονομίες με τις τεράστιες μεταξύ τους αλληλοεξαρτήσεις.
Όσον αφορά στα συναλλαγματικά αποθέματα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, με βάση τα οποία τα αποθεματικά αυτά σε ρευστό και σε άμεσα ρευστοποιήσιμους τίτλους, που έχουν στην κατοχή τους οι τράπεζες, ανέρχονται σε πλέον των 90 δις ευρώ και επαρκούν για τουλάχιστον τρία χρόνια, ακόμα και αν παγώσουν ολοκληρωτικά οι συναλλαγές μας με το εξωτερικό.
10. Μέτρα προστασίας και ελέγχου της αγοράς και των τιμών
Εφαρμογή αυστηρής εποπτείας και ελέγχου με ισχυρά διοικητικά μέτρα στη διακίνηση των προϊόντων και στον έλεγχο των τιμών τους. Οι μηχανισμοί αυτοί εποπτείας και ελέγχου θα πρέπει να «στηθούν» και να αρχίσουν να λειτουργούν από την πρώτη στιγμή.
Μέτρα επίσης, μείωσης των τιμών των υπηρεσιών, που παρέχονται από το δημόσιο, ή αποτελούν μονοπωλιακά αγαθά και υπηρεσίες όπως το ρεύμα, το νερό, οι συγκοινωνίες, οι τηλεπικοινωνίες κτλ.
Δραστική επίσης μείωση της άμεσης φορολογίας, των συντελεστών του ΦΠΑ, της φορολογίας στα καύσιμα, της πλήρους και οριστικής κατάργησης του ΕΝΦΙΑ, της παύσης κάθε τεκμαρτής φορολόγησης, ή φορολόγησης περιουσιακών στοιχείων που δεν αποδίδουν πραγματικό εισόδημα και της διατίμησης σε ζωτικής σημασίας προϊόντα, θα έλθουν ως επιστέγασμα μιας πολιτικής προστασίας των εισοδημάτων και σταθερότητας της τιμής των προϊόντων.
Το σπάσιμο των καρτέλ που ελέγχουν σήμερα την αγορά είναι επίσης από τα πρώτα μέτρα, που πρέπει να ληφθούν.
11. Τα μέτρα αποκατάστασης του λαϊκού εισοδήματος.
Από την πρώτη κιόλας ημέρα -όπως ακριβώς αναφέρεται παραπάνω- θα καταργηθούν όλοι οι μνημονιακοί νόμοι που κατάφεραν συντριπτικά πλήγματα στα εισοδήματα κυρίως από μισθούς και συντάξεις, το ύψος των οποίων θα επανέλθει στα επίπεδα των προ μνημονίων εποχής. Θα αποκατασταθούν πλήρως επίσης τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, καθώς και το επίδομα αδείας. Η αποκατάσταση αυτή δεν είναι υποχρεωτική μόνο για λόγους δικαιοσύνης, εξάλειψης των αδικιών και της ταλαιπωρίας που υπέστησαν οι πολίτες τα τελευταία χρόνια, αλλά αναγκαία συνθήκη για την οικονομική ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας.
Θα επανέλθει άμεσα ο κατώτατος μισθός στα επίπεδα προ μνημονίων, δίχως τον απαράδεκτο ηλικιακό διαχωρισμό, που ισχύει σήμερα και θα θεσμοθετηθεί το βασικό εισόδημα. Σήμερα το βασικό εισόδημα, στο ύψος του ποσού που προσδιορίζεται ως όριο φτώχειας, δεν είναι απλά αναγκαίο ως ένας στοιχειώδης μηχανισμός αναδιανομής και προστασίας των νοικοκυριών από την εξαθλίωση. Είναι πολύ περισσότερο αναγκαίο για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας.
Το επίδομα ανεργίας θα χορηγείται πλέον καθ’ όλη τη διάρκεια της ανεργίας και θα ανέρχεται στο 80% τουλάχιστον του βασικού μισθού.
Από την πρώτη ημέρα θα καθιερωθεί ειδικό επίδομα τέκνου ύψους 300 (σε ευρώ) ξεχωριστά για κάθε παιδί μέχρι την ενηλικίωσή του, χωρίς εισοδηματικά ή άλλα κριτήρια, προκειμένου να αναστραφεί η δημογραφική κατάρρευση του πληθυσμού των τελευταίων χρόνων.
12. Η «Σεισάχθεια» των εσωτερικών χρεών.
Θα «παγώσει» κάθε αποπληρωμή χρεών που δημιουργήθηκαν προς το κράτος, τα ασφαλιστικά ταμεία και προς τις τράπεζες, μέχρι να ξεκαθαριστεί ποια από αυτά τα χρέη προέκυψαν από την παράνομη υπερφορολόγηση, τις παράνομες, υπερβολικές και εξοντωτικές προσαυξήσεις σε νόμιμες οφειλές, ή από τις καταχρηστικές πρακτικές των τραπεζών. Όλα αυτά τα χρέη και οι οφειλές θα διαγραφούν οριστικά και αμετάκλητα. Οι υπόλοιπες οφειλές, που νόμιμα προέκυψαν, θα εξεταστούν κατά περίπτωση και θα διαγραφούν, ή θα ρυθμιστούν με ευνοϊκούς όρους, ανάλογα την εισοδηματική ικανότητα του οφειλέτη, με εξαίρεση φυσικά τα «θαλασσοδάνεια». Σε καμία περίπτωση η «σεισάχθεια» αυτή δεν θα έχει τον χαρακτήρα και το νόημα να μην πληρώσουν αυτοί που έχουν και δολίως διαφεύγουν, αντίθετα μάλιστα ο έλεγχος για πρώτη φορά θα είναι σοβαρός και σε βάθος.
Περιουσίες που εκπλειστηριάστηκαν παράνομα εξ αιτίας της συσσώρευσης παράνομου χρέους, θα επιστρέψουν στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους.
13. Η αποκατάσταση του περί δικαίου αισθήματος του λαού.
Έναρξη της διαδικασίας απόδοσης ευθυνών και της παραδειγματικής τιμωρίας των ενόχων για το ξεπούλημα της χώρας στους ξένους επικυρίαρχους, είναι επίσης βασική επιλογή μιας δημοκρατικής - πατριωτικής κυβέρνησης, διότι χωρίς δικαιοσύνη τίποτα δεν μπορεί να προχωρήσει. Η αποκατάσταση της δικαιοσύνης είναι επίσης, αποφασιστικός παράγοντας για την ευρύτερη δυνατή υποστήριξη του εγχειρήματος και την απονεύρωση κάθε οργανωμένης προσπάθειας αντίδρασης και υπονόμευσης από τα απολειφάδια του παλαιού δωσιλογικού καθεστώτος, ή από το εξωτερικό. Ενώ είναι όρος με βάση το οποίο θα στηριχθεί νομικά, αλλά και πολιτικοδιπλωματικά, σε διεθνές επίπεδο η μη αναγνώριση του χρέους ως παράνομου και καταχρηστικού.
14. Ο έλεγχος των στρατηγικών τομέων της οικονομίας και των αντίστοιχων επιχειρήσεων.
Ο έλεγχος των στρατηγικών τομέων της οικονομίας, στην ενέργεια (ηλεκτρισμός, διυλιστήρια), στην εξόρυξη πρώτων υλών, στις μεταφορές (δρόμοι, λιμάνια, αεροδρόμια, συγκοινωνίες), στις τηλεπικοινωνίες και την αμυντική βιομηχανία, περιέρχονται στον αποκλειστικό έλεγχο του κράτους, ενώ επανεθνικοποιείται όλη η δημόσια περιουσία, που χαρίστηκε την περίοδο του κατοχικού καθεστώτος.
15. Το νέο Σύνταγμα.
Έναρξη των διαδικασιών, στη πιο πλατιά βάση με την καθολική συμμετοχή των πολιτών για την αλλαγή του Καταστατικού Χάρτη της χώρας μέσω Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης, θα δώσει νέα προωθητική δύναμη εξουδετερώνοντας κάθε απόπειρα αντίδρασης, τόσο στο πολιτικό, όσο και στο κοινωνικό πεδίο.
Ολοκληρώνοντας μερικά ακόμη διευκρινιστικά στοιχεία:
Σε σχέση με την ισοτιμία του νέου νομίσματος και την πιθανολογούμενη από πολλούς υποτίμηση του και τον επαπειλούμενο πληθωρισμό.
Στην περίπτωσή μας αναφερόμαστε σε ένα εντελώς καινούργιο εθνικό νόμισμα, το οποίο δεν κυκλοφορεί στις διεθνείς χρηματαγορές, ούτε δεσμεύεται καθ’ οιονδήποτε τρόπο είτε προς το εσωτερικό, είτε προς το εξωτερικό.
Αυτό σημαίνει, ότι η ισοτιμία του δεν μπορεί παρά να καθοριστεί διοικητικά από την εκδότρια του νομίσματος αρχή, δηλαδή το ελληνικό δημόσιο, λαμβάνοντας υπ’ όψη μια σειρά παράγοντες και παραμέτρους, που θα την καθορίσουν τη στιγμή ακριβώς της για πρώτη φορά κυκλοφορίας του νέου νομίσματος και που σήμερα είναι εν πολλοίς άγνωστοι. Όποιος ομιλεί από σήμερα για την ενδεχόμενη ισοτιμία του νέου νομίσματος, ειλικρινά, ή συνειδητά παραπληροφορεί, ή δεν γνωρίζει περί τίνος ομιλεί.
Έτσι, αυτό που έχει σημασία και οφείλουμε να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή είναι η αγοραστική δύναμη των μισθών, των συντάξεων και εν γένει των εισοδημάτων και η εξέλιξή της προς όφελος της εθνικής οικονομίας και όχι μια τυπική ισοτιμία με βάση ένα νόμισμα αναφοράς και το πως από εκεί και πέρα το νέο νόμισμα θα διακυμαίνεται. Έχει σημασία επίσης η εγγύηση της αξίας των -υπό τη μορφή καταθέσεων- αποταμιεύσεων των πολιτών και η σταδιακή αποκατάσταση των αξιών των περιουσιακών στοιχείων, είτε δημόσιου, είτε ιδιωτικού χαρακτήρα, που κατέρρευσαν εξ αιτίας του κατοχικού καθεστώτος. Και όλα αυτά έχουν να κάνουν κατ’ εξοχήν με πολιτικές αποφάσεις, οι οποίες θα οδηγήσουν στις αντίστοιχες «τεχνικές» επιλογές.
Να γιατί προσπαθούν να μας μπερδέψουν με την ισοτιμία και την υποτίμηση που θα φέρει τον κατακλυσμό στην περίπτωση μετάβασης σε εθνικό νόμισμα. Διότι αυτό που μετράει και προσπαθούν με κάθε τρόπο να συσκοτίσουν είναι η αγοραστική δύναμη και όχι η ισοτιμία του νομίσματος που χρησιμοποιούμε με άλλα νομίσματα. Πόσο πιο ασθενές είναι αλήθεια το γιαπωνέζικο γιέν έναντι του ευρώ, όταν 1 ευρώ αντιστοιχεί σε 122 γιέν; Αλήθεια είναι 122 φορές πιο φτωχοί οι γιαπωνέζοι σε σχέση με εμάς που έχουμε ευρώ;
Ο καθορισμός, λοιπόν, της ισοτιμίας θα γίνει άπαξ σε σχέση με το νόμισμα που κάναμε τις συναλλαγές μας στο εσωτερικό της χώρας μέχρι τη βραδιά που αυτό θα αλλάξει και θα αρχίσει η κυκλοφορία του νέου νομίσματος και οι συναλλαγές με αυτό. Μετά από την αυτόματη προσαρμογή του συνόλου των αξιών και των αντίστοιχων τιμών αμοιβών, προϊόντων, υπηρεσιών στο νέο εθνικό κρατικό νόμισμα, το παλιό νόμισμα εξαφανίζεται και καμία αναφορά σε αυτό δεν μπορεί να γίνει.
Δεν έχει νόημα αυτή καθ’ αυτή η ισοτιμία του νέου νομίσματος με το (καταργημένο πλέον) ευρώ, διότι αυτό που έχει σημασία είναι η κυκλοφορία των αντίστοιχων ποσοτήτων χρήματος που απαιτούνται για την εξυπηρέτηση των αναγκών της οικονομίας και της προσπάθειας για παραγωγική ανασυγκρότηση Επειδή μάλιστα εκδότης του χρήματος θα είναι το ελληνικό δημόσιο, αφού η Τράπεζα της Ελλάδος, από παράρτημα της ΕΚΤ και ιδιωτική θα έχει περάσει σε αποκλειστική δημόσια κυριότητα, «νομή και κατοχή», με μοναδικό ιδιοκτήτη το ελληνικό κράτος, δεν θα υπάρχει κανένας περιορισμός στην «εκτύπωση» κάθε αναγκαίας ποσότητας νομίσματος, προκειμένου να υπάρξει η απαιτούμενη ρευστότητα στην οικονομία.
Συνεπώς, όσον αφορά στην εσωτερική αγορά και στις εν γένει συναλλαγές μέσα στη χώρα δεν έχει καμία σημασία η ισοτιμία της νέας δραχμής με το μέχρι την κυκλοφορία της χρησιμοποιούμενο νόμισμα «αναφοράς», εν προκειμένω το ευρώ, αλλά αποκλειστικά και μόνο η αγοραστική δύναμη της νέας νομισματικής μονάδας σε σχέση με τις τιμές των προϊόντων. Δηλαδή αν κάποιος μέχρι την ημέρα που τα ΑΤΜ θα αρχίσουν να «βγάζουν» τα νέα χαρτονομίσματα, παίρνει 1.000 ευρώ μισθό και μπορεί με αυτά να αγοράζει ένα συγκεκριμένο αριθμό προϊόντων, τότε την επαύριο και έχοντας πάρει τον μισθό του πλέον αντιστοιχισμένο στο νέο νόμισμα, θα πρέπει να μπορεί να αγοράζει με αυτόν, τα ίδια ακριβώς προϊόντα σε ποσότητα και ποιότητα. Αυτή είναι η μόνη και απόλυτα ανελαστική προϋπόθεση και το κράτος είναι αυτό που μπορεί να την εγγυηθεί απολύτως.
Στη συνέχεια, για τις εξωτερικές συναλλαγές της χώρας και κυρίως για την αναγκαία υποστήριξη των εισαγωγών πρώτων υλών, καυσίμων, κεφαλαιουχικού εξοπλισμού και εργαλείων, απαραίτητων στη ταχεία ανάκαμψη της παραγωγικής δραστηριότητας, καθώς επίσης απαραίτητων τροφίμων και φαρμάκων που δεν παράγονται στη χώρα, η (εξωτερική) ισοτιμία δεν μπορεί να καθοριστεί μονοσήμαντα με βάση ένα νόμισμα, όπως το ευρώ, του οποίου την τύχη δεν γνωρίζουμε και δεν μπορούμε να προδιαγράψουμε από τώρα την πορεία του μετά και την έξοδό μας από την ευρωζώνη, ούτε καν γνωρίζουμε αν θα υπάρχει τότε το «κοινό» αυτό νόμισμα.
Τούτου δοθέντος και με βάση το γεγονός, ότι το νέο νόμισμα δεν θα έχει εισαχθεί στις διεθνείς χρηματαγορές για να υποθέσουμε, ότι μπορεί να δεχθεί υποτιμητική κερδοσκοπία, δεν υπάρχει κανένας λόγος να ανησυχούμε, ούτε να αλλάξουμε την ισοτιμία του νομίσματος, που εμείς οι ίδιοι θα έχουμε ορίσει μόλις προηγουμένως. Διότι τους ενδεχόμενους λόγους που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν σύντομα σε μια αλλαγή αυτής της ισοτιμίας θα πρέπει να τους έχουμε συνυπολογίσει στον αρχικό καθορισμό της. Κυρίως σε σχέση με τα νομίσματα των χωρών που τότε θα έχουμε επιλέξει ως «προνομιακούς» εμπορικούς μας εταίρους και προμηθευτές αναγκαίων αγαθών που δεν παράγονται στη χώρα μας, μέσα από ένα πλέγμα πολυδιάστατων διεθνών σχέσεων, που οφείλουμε να δημιουργήσουμε από την πρώτη στιγμή, όπως αναπτύχθηκε ανωτέρω, καθώς και όχι μόνο για στενά οικονομικούς λόγους.
Σε αυτήν την πρώτη και κρίσιμη περίοδο ο κύριος στόχος μιας εθνικής οικονομικής πολιτικής δεν είναι τόσο η εξωστρέφεια της οικονομίας, δηλαδή οι εξαγωγές, ή ακόμη και ο τουρισμός. Αλλά αντίθετα, είναι η ανάκτηση της εσωτερικής αγοράς και η εξασφάλιση όσο το δυνατό φτηνότερων εισαγωγών. Διότι χρειαζόμαστε πέραν των ειδών πρώτης ανάγκης για την καθημερινότητα του πολίτη, που δεν παράγονται ακόμη εγχωρίως πχ τρόφιμα, φάρμακα κτλ., τις πρώτες ύλες, και τον κεφαλαιουχικό εξοπλισμό (εργαλεία, μηχανήματα κτλ), που θα είναι αναγκαία για την επιδιωκόμενη παραγωγική ανασυγκρότηση. Γι’ αυτό δεν έχει κανένα νόημα να συζητάμε για υποτίμηση και για επιδίωξη ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό μέσω της νομισματικής πολιτικής. Πέραν βεβαίως του γεγονότος, ότι η ανταγωνιστικότητα επιτυγχάνεται κατά κύριο λόγο από την αύξηση της παραγωγικότητας μιας οικονομίας.
Για να υπάρξει όμως παραγωγικότητα που θα αυξάνει κάνοντας τα προϊόντα μας ανταγωνιστικά στις διεθνείς αγορές, θα πρέπει να υπάρξει πρώτα η παραγωγή, που σήμερα παρουσιάζει εικόνα διάλυσης και σχεδόν ολοκληρωτικής καταστροφής. Συνεπώς οι προτεραιότητες είναι δεδομένες. Εισόδημα για τη δημιουργία τζίρου στην αγορά και ευνοϊκών συνθηκών για ιδιωτικές παραγωγικού τύπου επενδύσεις, μεγάλες δημόσιες επενδύσεις, προστατευτισμός.
Όσον αφορά αυτήν καθ’ αυτή την ισοτιμία θα ακολουθηθεί εξ αρχής μια πολιτική ελεγχόμενης διακύμανσης του νέου νομίσματος -(Managed Floating with No Predetermined Path for the Exchange Rate)- σύμφωνα με τον καθορισμό των καθεστώτων διακύμανσης της ισοτιμίας των νομισμάτων κατά το IMF, με περισσότερα νομίσματα αναφοράς ως προς τις εξωτερικές συναλλαγές της χώρας. Ο καθορισμός της ισοτιμίας και του καθεστώτος διακύμανσής της είναι ένα ζήτημα που αφορά πρωτευόντως στην κατεύθυνση των πολιτικών και των στόχων που θα έχουν τεθεί προς υλοποίηση, όπως περιγράφονται παραπάνω και δευτερευόντως στις συνθήκες που τότε θα επικρατούν, από τις οποίες άμεσα θα επηρεαστεί, συνεπώς δεν μπορεί να προκαθοριστεί από τώρα, αλλά επί του πεδίου εφαρμογής αποκλειστικά και με γνώμονα την ταχύρρυθμη ανάκαμψη της παραγωγικής δραστηριότητας, στην κατεύθυνση της ευημερίας του πληθυσμού και της άμεσης αντιστροφής κάθε μέχρι τώρα αρνητικής εξέλιξης επ’ αυτού. Συνεπώς τα πάντα είναι θέμα των πολιτικών επιλογών, οι οποίες στην συγκεκριμένη περίπτωση μιας δημοκρατικής - πατριωτικής διακυβέρνησης είναι δεδομένες και προφανείς.
Ο επαπειλούμενος πληθωρισμός
Τόσο η υποτίμηση του νέου νομίσματος, όσο και ο πληθωρισμός στην περίπτωση μετάβασης σε εθνικό νόμισμα προαναγγέλλονται από τους ευρωλάγνους αφοριστικά, ωσάν να προκύπτουν από κάποιο φυσικό νόμο, που ουδείς μπορεί να ξεφύγει. Όμως δεν είναι καθόλου έτσι. Και τα δύο (αλληλένδετα μεταξύ τους ως ένα βαθμό φαινόμενα, αλλά όχι πάντα, δηλαδή μπορεί να υπάρξει πληθωρισμός σε μια οικονομία χωρίς να έχει προηγηθεί υποτίμηση του νομίσματός της, ή να γίνει υποτίμηση και να μην προκληθεί πληθωρισμός), προκύπτουν ως αποτέλεσμα συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών, που ακολουθούνται είτε σκόπιμα, είτε εξ ανάγκης, ή εξ αιτίας λανθασμένων εκτιμήσεων.
Ας δούμε, όμως, πως δημιουργείται ο πληθωρισμός. Πληθωρισμός, δηλαδή υπερβολική αύξηση των τιμών των προϊόντων σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα, δημιουργείται όταν έχουμε καρτελοποιημένη αγορά και τα μονοπώλια μπορούν να καθορίζουν αυθαίρετα τις τιμές. Τέτοια ακριβώς ολιγοπωλιακά χαρακτηριστικά έχει η ελληνική αγορά, που μαστίζεται ταυτόχρονα από την υπερφορολόγηση και μια δημοκρατική - πατριωτική κυβέρνηση οφείλει να εξαλείψει το συντομότερο.
Πληθωρισμός επίσης δημιουργείται, όταν σε μια οικονομία η παραγωγή χρήματος και η ταχύτητα κυκλοφορίας του είναι αναντίστοιχα μεγαλύτερη από τον παραγόμενο πλούτο, ή από τον πλούτο που εκτιμάται ότι θα παραχθεί ασκώντας αναπτυξιακές πολιτικές (παραγωγικές επενδύσεις).
Αντίστοιχα, μια υποτίμηση ενός νομίσματος είτε συμβαίνει ηθελημένα κατόπιν πολιτικής απόφασης, είτε μετά από κερδοσκοπικές επιθέσεις στις διεθνείς χρηματαγορές. Όμως τέτοια περίπτωση δεν υπάρχει, αφού το νέο εθνικό νόμισμα δεν υπάρχει στις αγορές για να δεχθεί επίθεση. Ενώ για να το αποκτήσουν οι κερδοσκόποι πρέπει πρώτα να έλθουν να το αγοράσουν από εμάς.
Ωστόσο με τέτοια καταρράκωση των εισοδημάτων, των αξιών των περιουσιακών στοιχείων και τον αποπληθωρισμό που μαστίζει την ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια, ένας ελαφρός πληθωρισμός θα ήταν πραγματικά σαν σταγόνες της βροχής σε ένα ξερό έδαφος.
Με δεδομένο, ότι η αγορά «διψάει» για καθαρό χρήμα, που δεν θα δημιουργεί δανειακές υποχρεώσεις και τοκογλυφία, κανένα πρόβλημα πληθωρισμού δεν μπορεί να παρουσιαστεί μέχρι η ίδια αυτή αγορά κορεστεί. Το εισόδημα που θα πέσει στην αγορά κατευθυνόμενο κατ’ αρχή στην ικανοποίηση βασικών αναγκών των νοικοκυριών δεν θα δημιουργήσει πρόβλημα, ενώ ο τζίρος θα δώσει μεγάλη ώθηση στην ανάκαμψη της παραγωγής, εφ’ όσον ταυτόχρονα λαμβάνονται μέτρα προστασίας της, συνεπώς θα δημιουργηθούν και εύλογες προσδοκίες για επιταχυνόμενη ανάπτυξη.
Η δικαιοσύνη μαζί με την αποκατάσταση των εισοδημάτων, τη Σεισάχθεια των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία, και τη διαγραφή των χρεών προς τις τράπεζες των πολιτών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η αποφασιστική υποβοήθηση της ανάκαμψης της εσωτερικής παραγωγής, η εγγύηση των καταθέσεων, η άμεση ενίσχυση των θεσμών δημόσιας υγείας και κοινωνικής πρόνοιας κτλ., ο ανασχεδιασμός σε προοδευτική βάση της Παιδείας, θα δημιουργήσουν πολύ ευνοϊκό κλίμα και θα οδηγήσουν ολοένα και περισσότερους πολίτες στην υπεράσπιση συνολικά του εγχειρήματος, εμπεδώνοντας τη βεβαιότητα για την επιτυχία του.
Όλα αυτά μαζί τα μέτρα -όπως εκτέθηκαν παραπάνω- και η άμεση εφαρμογή τους θα οδηγήσουν επίσης, στη δημιουργία του αρραγούς εκείνου εσωτερικού μετώπου, που είναι αναγκαίο για την κατακόρυφη ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας καθιστώντας κάθε εγχείρημα εξωτερικής επέμβασης με χρήση των εθνικών μας θεμάτων και την απειλή της Τουρκίας, δύσκολη και πολύ ακριβή υπόθεση για τους διοργανωτές μιας τέτοιας μεθόδευσης σε βάρος της πατρίδας μας.
*Ο Όθωνας Κουμαρέλλας είναι αρχιτέκτονας, μέλος της Πολιτικής Γραμματείας και της επιτροπής Πολιτικού Σχεδιασμού του ΕΠΑΜ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου