Χρειάστηκαν μόνο 3,5 μήνες παραμονής του λόρδου Βύρωνα στο επαναστατημένο Μεσολόγγι, για να δημιουργηθεί ο μύθος του εθνικού ήρωα. Του έχουμε στήσει προτομές, του έχουμε αφιερώσει πλατείες, δρόμους κι έναν δήμο της Αθήνας στο όνομά του. Αλλά ο μύθος δεν είναι ιστορία. Ο άγγλος λόρδος δεν πέθανε μαχόμενος για την ελευθερία των Ελλήνων. Δεν ήταν καν φιλέλληνας...!
Ο Βύρωνας, ένας από τους διαπρεπέστερους εκπροσώπους του ρομαντισμού, είχε γνωρίσει την Ελλάδα πριν την Επανάσταση, κατά το ταξίδι του 1809- 1811. Άνθρωπος φιλελεύθερος και αντιδεσποτικός. Ένας αριστοκράτης αναρχικός, αντίθετος στο κατεστημένο της εποχής του. Κυριολεκτικά τυχοδιώκτης, ζούσε μεταξύ ερωτικών σκανδάλων, ανίας, επαναστατικών εξάρσεων και ρομαντικών παρορμήσεων. Αντιφατικός ως χαρακτήρας. Από τη μια εραστής της ελευθεροφροσύνης κι από την άλλη θαυμαστής του αιμοσταγούς σατράπη της Ηπείρου, Αλή πασά.
Θαμπώνεται από τη χλιδή του σεραγιού και κολακεύεται η ματαιοδοξία του από την υποδοχή του Αλή. Γνώριζε ο νεαρός λόρδος ότι ο Αλή έψηνε ανθρώπους ζωντανούς, αλλά του χρωστά ευγνωμοσύνη για τις περιποιήσεις που του έκανε. Θα επισκεφτεί και τον Βελή πασά, τον γιο του Αλή, στην Τριπολιτσά. Καταγοητεύτηκε. " Με δέχτηκε όρθιος και κατά την αναχώρησή μου με συνόδεψε ως την πόρτα λέγοντάς μου πως είμαι παλληκάρι και όμορφο παιδί ".
Έβλεπε με καταφρόνηση τους Έλληνες και θαύμαζε τους Τούρκους. " Οι Έλληνες είναι γοητευτικοί κατεργαρέοι με όλα τα ελαττώματα των Τούρκων αλλά χωρίς το θάρρος τους". Δεν υπάρχει, έλεγε, πιο έντιμος, πιο ευπροσήγορος και πιο μεγαλόφρων άνθρωπος από ένα Τούρκο αγά της επαρχίας ή μουσουλμάνο της υπαίθρου. Στους Έλληνες έβλεπε ηθικό εκφυλισμό και εθνική κατάπτωση. Και τι φταίει; Η εθελοδουλία τους. Είχαν ωριμάσει για τη σκλαβιά. Τώρα πια δεν είναι για τίποτα άξιοι εκτός από το έγκλημα. Δεν έχουν ούτε την αρετή των αγρίων που είναι προτιμότεροι από τα ανάξια για ελευθερία ανδράποδα. Και όλα αυτά γράφονταν 10 χρόνια πριν από την Επανάσταση.
Δεν είναι φιλέλληνας ο Βύρωνας αλλά πιστεύει στην απελευθέρωση των λαών. Στα ποιήματά του προτρέπει τους Έλληνες να αποτινάξουν τον ζυγό της δουλείας χωρίς να περιμένουν βοήθεια από τους ξένους. Μόνο για τον γενναίο ποιητικό του λόγο και την ώριμη πολιτική του σκέψη θα άξιζε να τον μελετάμε.
Ο Βύρωνας δεν πίστευε πως οι Έλληνες, " παρακμασμένοι και εθελόδουλοι ", θα αποτολμούσαν να υψώσουν τον αυχένα στον δυνάστη τους. Και σίγουρα θα έμεινε εμβρόντητος όταν έφτασε στην Ιταλία το μήνυμα του ξεσηκωμού τους. Κι όμως ο τόσο παρορμητικός Βύρωνας για μια ολόκληρη διετία μετά την Επανάσταση παραμένει σιωπηλός. Όταν οι ευρωπαϊκοί λαοί, ο ένας μετά τον άλλο, εκδήλωναν τον θαυμασμό και την συμπάθειά τους προς τους εξεγερμένους Έλληνες που θριαμβεύουν σε στεριά και θάλασσα ο λόρδος Βύρωνας παραμένει ασυγκίνητος. Κανένα ενδιαφέρον για την Ελλάδα, ούτε με λόγια ούτε με έργα.
Και ξαφνικά, ο αδιάφορος για την επανάσταση ποιητής αποφασίζει να αφοσιωθεί στην υπόθεση της ελληνικής ελευθερίας. Είναι η στιγμή που η Αγγλία επιχειρεί να θέσει υπό τον έλεγχό της την εξέγερση των Ελλήνων υπερφαλαγγίζοντας τους ανταγωνιστές της. Ιδρύεται το Φιλελληνικό Κομιτάτο του Λονδίνου με κυβερνητική παρακίνηση και προωθείται η χορήγηση δανείου. Ο γνωστός πράκτορας Blaquiere συναντά τον λόρδο το 1823 στην Ιταλία και τον πείθει να γίνει μέλος του Κομιτάτου και να αναλάβει αποστολή στην Ελλάδα. Έπρεπε να αξιοποιηθούν η ακτινοβολία και ο τίτλος ευγενείας για τους πολιτικούς ελιγμούς και τις κερδοσκοπικές προσδοκίες από το δάνειο. Τον αφήνουν να εννοήσει ότι θα πρωτοστατήσει σε μεγαλεπήβολα σχέδια και πως προορίζεται για το ελληνικό στέμμα. Βασιλιάς των Ελλήνων...
Ο λόρδος Βύρωνας το αποφασίζει. Θα φύγει για την Ελλάδα. Αγοράζει ένα καράβι και επιλέγει τους αυλικούς του. Διαλέγει 10 υπηρέτες, μαύρο θαλαμηπόλο και πέντε άλογα για τους περιπάτους του στην Ελλάδα που κολυμπάει στο αίμα... Συμπεριφέρεται σαν μεγιστάνας που ξεκινάει για περιήγηση αναψυχής ή για εκστρατεία σε φανταστικά πεδία μαχών. Κυριευμένος από εξωφρενική ματαιοδοξία παραγγέλνει σε ραφτάδες της Γένοβας γύρω στις 10 πολυτελείς στρατιωτικές στολές διαφόρων χρωμάτων -πράσινες, γαλάζιες, πορφυρές, χρυσαφιές, όλες κατακόσμητες από μαλαματένια και ασημένια σειρήτια, ζώνες ανωτάτων αξιωματικών, πλούσιες επωμίδες και επιβλητικούς πολεμικούς πίλους με φτερά και μεγαλοπρεπείς μανδύες. Παραγγέλνει ακόμα 3 χρυσοποίκιλτες περικεφαλαίες και τουλάχιστον 10 σπαθιά.
Στο μεταξύ ο ποιητής αλληλογραφεί με το Φιλελληνικό Κομιτάτο του Λονδίνου και εκθέτει τις απόψεις του για την ελληνική Επανάσταση. Ο χθεσινός αντάρτης και στηλιτευτής της απολυταρχίας μεταμορφώνεται ξαφνικά σε καλό Άγγλο πατριώτη που ενδιαφέρεται για τα συμφέροντα της πατρίδας του. Βλέπει την Ελλάδα ως μελλοντική αποικία της Μεγάλης Βρετανίας. Σε επιστολή του προς τον γραμματέα του Κομιτάτου, εξηγεί πως αντιλαμβάνεται την απελευθέρωση των Ελλήνων. Αγγλικός εποικισμός και πλούσια κέρδη! " Η Ελλάδα θα ικανοποιήσει με κάποιον τρόπο το σημερινό πάθος των Άγγλων για κάθε λογής κερδοσκοπία. Μπορούν να βρουν σ' αυτή χώρο κατάλληλο για εκμετάλλευση και μάλιστα κοντά στην πατρίδα. Ανεκτίμητες οι πηγές πλούτου που μπορούν να προσφέρουν τα ελληνικά νησιά σε μετανάστες... Τα φρούτα, τα κρασιά, τα λάδια ξεπερνούν κατά πολύ όσα οδηγούνται για το Cape, την Van Diemen Land και άλλους τόπους πέρα από τον ωκεανό, όπου καταφεύγουν αγγλικοί πληθυσμοί ".
Ο Βύρωνας θα εγκατασταθεί με την Αυλή του στα Μεταξάτα της Κεφαλλονιάς και επί 6 μήνες θα μελετά το πέρασμά του στην Ελλάδα. Πότε, πού, πώς και με ποιους;
Δεν βιαζόταν. Έπρεπε να προετοιμαστεί το έδαφος, να θαμπώσει τους Έλληνες με το μεγαλείο του. Εκτός από την αυλή, τους υπηρέτες, τους θαλαμηπόλους και τα άλογα χρειαζόταν και τιμητική φρουρά. Μίσθωσε 40 Σουλιώτες που ζούσαν πρόσφυγες στην Κεφαλονιά. Τώρα πια είναι έτοιμος. Ο πράκτορας Blaquiere που είχε αναλάβει την προπαγανδιστική αποστολή έχει κάνει σαφές στους πάντες πως το επερχόμενο δάνειο θα περνούσε από τα χέρια του Βύρωνα.
Όλοι τον περιμένουν. Όλοι αδημονούν. Από το Μεσολόγγι καταφθάνουν αδιάκοπα ικετήρια μηνύματα να μην αργοπορεί. Ο Μαυροκορδάτος επιστρατεύει την κολακεία και την χαμέρπεια. " Δε χρειάζεται να σας πω, κύριε μου, πόσο ανυπομονώ να σας δω. Όλος ο κόσμος σας περιμένει με λαχτάρα. Μόλις φτάσετε όλα θα διορθωθούν. Οι συμβουλές σας θα ακούγονται σαν χρησμοί... Να είστε βέβαιος, κύριε μου, πως το μέλλον της Ελλάδας βρίσκεται στα χέρια σας... Κύριέ μου περιμένω τη στιγμή που θα ενωθείτε με τα στρατεύματα μας ".
Στις 6 Ιανουαρίου 1824 ο Βύρωνας αποβιβάζεται στο Μεσολόγγι, ανάμεσα σε ζητωκραυγές του λαού και των στρατιωτών που είχαν συγκεντρωθεί στην παραλία. Παρών ο Μαυροκορδάτος, οι καπεταναίοι και οι προεστοί. Τον υποδέχτηκαν σαν Μεσσία.
Κάθε μέρα έβγαινε έφιππος περίπατο στον μεσολογγίτικο κάμπο με επισημότητα και κουστωδία, όπως οι Τούρκοι πασάδες. Δεξιά και αριστερά του δυο ακόλουθοι. Ακριβώς πίσω του ο υπηρέτης του Τίτα, ένας "φουσκωτός" γονδολιέρης από τη Βενετία και ένας μεγαλόσωμος αράπης, και οι δυο ντυμένοι με ειδικές λιβρέες. Μπροστά και πίσω του οι Σουλιώτες της σωματοφυλακής του.
Η γνώμη του για τους Έλληνες εξακολουθεί να είναι η χειρότερη. Στον συμπατριώτη του γιατρό Millingen έλεγε: " Εγώ τους γνωρίζω από κοντά. Στην Ευρώπη τους ξέρουν με τη φαντασία τους. Οι Έλληνες είναι ίσως ο πιο διεφθαρμένος, ο πιο εκφυλισμένος λαός του κόσμου. Συντρίβοντας με την επανάσταση τους εύθραυστους κρίκους των αλυσίδων τους αποκάλυψαν τον πραγματικό τους χαρακτήρα. Και είναι φυσικό να προβάλει πιο έντονα η μελαγχολική εικόνα της ευτέλειάς τους ".
Με την άρνησή του να μεταβεί στην Πελοπόννησο, για να συνεργαστεί με την επαναστατική κυβέρνηση και την απόφασή του να εγκατασταθεί στο Μεσολόγγι επισημοποιήθηκε ο πρώτος διχασμός της νεοελληνικής ιστορίας. Η επιρροή του Μαυροκορδάτου στον Βύρωνα προκάλεσε αντιδράσεις των άλλων παρατάξεων που έβλεπαν ότι η αγγλόφωνη φατρία θα διαχειριζόταν το δάνειο, δηλαδή την εξουσία. Ήταν η πρώτη επέμβαση των Άγγλων με διεκπεραιωτή τον Βύρωνα.
Η δεύτερη συμφορά που προκάλεσε ο Βύρωνας ήταν η καλλιέργεια του μισθοφορικού πνεύματος στους αγωνιστές. Ονειρεύεται πολεμικές δόξες. Στρατολογεί 500 Σουλιώτες που λιμοκτονούσαν στο Μεσολόγγι. Αυτοχειροτονείται αρχιστράτηγος και σχεδιάζει εκστρατεία, της οποίας ηγείται, κατά της Ναυπάκτου. Διορίζει και το "επιτελείο" του. Υπαρχηγός ο ακόλουθός του Gamba με βαθμό συνταγματάρχη, διοικητής ταξιαρχίας πυροβολικού ο συμπατριώτης του Parry, ένας πυροτεχνουργός που έστειλε το Κομιτάτο του Λονδίνου, άξεστος και μέθυσος αλλά γελωτοποιός και ομοτράπεζός του.
Ο Βύρωνας έπαιζε τον πόλεμο και εξευτέλιζε τους Έλληνες. Χιλιάδες πεινασμένοι αγωνιστές εκλιπαρούν να τους προσλάβει στο στρατό του. Την παραμονή της εκστρατείας κατά της Ναυπάκτου οι Σουλιώτες αγανακτισμένοι που ξένοι, ανίδεοι και άκαπνοι είχαν τεθεί επικεφαλής του στρατεύματος, αξίωσαν βαθμολογική ανακατάταξη και βελτίωση μισθών. Ο αρχιστράτηγος λόρδος οργίστηκε και ματαίωσε την εκστρατεία.
Είναι πια εξακριβωμένο ότι ο Βύρωνας έγινε όργανο της αγγλικής πολιτικής -προσδοκώντας το χρίσμα του πρώτου ηγεμόνα- για τον πλήρη έλεγχο των ελληνικών πραγμάτων με την επικράτηση της αγγλόφιλης φατρίας. Συμμάχησε ανοιχτά με την παράταξη του Μαυροκορδάτου και αξίωσε υποταγή των "αντιπατριωτών". Ενεργούσε πια χωρίς προσχήματα ως εντολοδόχος της αγγλικής κυβέρνησης. Αρνήθηκε να δεχθεί απεσταλμένο του Κολοκοτρώνη, έκοψε τις συμφιλιωτικές γέφυρες, έγινε κομματάρχης και επιτάχυνε τον αλληλοσπαραγμό. Στην αρχή, εξαιτίας των ηγεμονικών φιλοδοξιών του, εμφανιζόταν ως αυτόκλητος συμφιλιωτής που προσφέρει τις ευλογίες του σε όλους τους "υπηκόους". Αλλά στην κρίσιμη περίοδο συμμορφώνεται με τις οδηγίες του Υπουργού Εξωτερικών Canning. Γράφει στον τραπεζίτη του Douglas Kinnaird: " Αν μπορέσω να συμφιλιώσω τα δύο κόμματα θα ήταν μεγάλη επιτυχία. Αλλιώς πρέπει να εξαπολυθούμε στον Μοριά με τους Έλληνες της Δυτικής Ελλάδας που είναι οι πιο γενναίοι και, προς το παρόν, οι πιο ισχυροί και να επιδιώξουμε το αποτελέσμα της "φυσικής" επιβολής, αφού δεν δέχονται ( οι Μωραΐτες ) την ηθική πειθώ ".
Από εκείνη την στιγμή χάθηκε η εθνική ομοψυχία. Οι Έλληνες που χωρίς καμμιά εξωτερική βοήθεια είχαν, ως την άφιξη του Βύρωνα και το αγγλικό δάνειο, διαλύσει 3 στρατιές Οθωμανών και όλες τις αρμάδες τους, δεν θα κερδίσουν πια καμιά αποφασιστικής σημασίας μάχη.
Ο αιφνίδιος και πρόωρος θάνατος του Βύρωνα ωφέλησε την υστεροφημία του και κυρίως την πατρίδα του. Ακόμα και σήμερα οι Άγγλοι εξαργυρώνουν τις επιταγές του "φιλελληνισμού" του...
* πηγή : Κυριάκος Σιμόπουλος, Ξενοκρατία Μισελληνισμός και Υποτέλεια .
Θεόδωρος Παναγόπουλος, Τα ψιλά Γράμματα της Ιστορίας.
http://teleytaiaexodos.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου